พระธาตุประจำปีเกิด(ปีขาล)
คนปีขาล (เสือ)เมื่อมีเคราะห์หรือชีวิตช่วงใดรู้สึกมีปัญหาหรือมีอุปสรรคการดำเนินชีวิตไม่ราบรื่น ควรหาโอกาสไปนมัสการพระธาตุประจำปีเกิดของตน ซึ่งคนปีขาล(เสือ)ต้องไปบูชา พระธาตุช่อแฮ อำเภอเมือง จังหวัดแพร่ ระหว่างที่มีชีวิตอยู่ หรืออย่างน้อยสักครั้งหนึ่งในชีวิต ซึ่งนอกจากความยุ่งยากต่างๆในชีวิตของท่าน จะคลี่คลายไปในทางที่ดีขึ้น โบราณท่านว่าได้อานิสงส์มากได้บุญมากและที่จะอาจเน้นเป็นพิเศษก็คือ ตามหลักโหราศาสตร์คนที่เกิดปีขาลปีใดที่อายุตกอยู่ในเลขสี่ข้างท้ายให้ทำบุญมากๆ ตำแหน่งหน้าที่การงานหรือกิจการที่ทำอยู่จะเจริญรุ่งเรืองดีมาก ดังนั้นจึงขอแนะนำว่า ควรหาโอกาสไปนมัสการ พระธาตุช่อแฮให้ได้ ขอรับรองว่าดีแน่ๆ
พระธาตุช่อแฮ ตั้งอยู่ในวัดพระธาตุช่อแฮ (เลขที่ ๑๕๑ หมู่ ๑ ตำบลช่อแฮ อำเภอเมือง จังหวัดแพร่ ๕๔๐๐๐)อยู่ห่างจากตัวอำเภอเมืองแพร่ประมาณ ๘ กิโลเมตร องค์พระธาตุมีลักษณะเป็นเจดีย์รูปแปดเหลี่ยมย่อมุมไม้สิบสอง ศิลปะแบบเชียงแสน บรรจุเกศาธาตุและพระธาตุข้อศอกซ้ายของพระพุทธเจ้า เจดีย์สูง ๓๓ เมตร ฐานสี่เหลี่ยมกว้างด้านละ ๑๑ เมตร
พระธาตุช่อแฮสร้างขึ้นระหว่าง พ.ศ. ๑๘๗๙-๑๘๘๑(จ.ศ.๕๘๖-๕๘๘)ในสมัยที่พระมหาธรรมราชาธิราช (ลิไท)ยังทรงเป็นพระมหาอุปราช พระราชบิดาโปรดฯให้ไปครองเมืองศรี สัชนาลัย(สวรรคโลก) พระองค์มีพระราชศรัทธาในพระพุทธศาสนา ทรงสั่งสอนศีลธรรมแก่ประชาชนและทรงวางแบบแผนคณะสงฆ์ตามลังกาทวีป จัดให้มีพระสงฆ์ ๒ ฝ่าย คือ คามวาสี ศึกษาพระธรรมวินัยเพื่อสั่งสอนคนทั่วไป และ อรัญวาสี ศึกษาวิปัสสนา มุ่งความสงบสุขแห่งจิตใจ นอกจากนั้นทรงทะนุบำรุงพระพุทธศาสนาโดยโปรดให้สร้างสถานที่ ที่ปรากฏในพุทธประวัติไว้ตามสถานที่ต่างๆเพื่อให้คณะสงฆ์ตลอดทั้งชาวเมืองทั้งหลาย ศึกษาวิปัสสนา พระองค์ได้โปรดพระราชทานพระบรมธาตุแก่ขุนลั๊วะอ้ายก๊อม ให้นำไปบรรจุไว้ในฐานเจดีย์ที่จะสร้างให้คนทั้งหลายกรายไหว้บูชา ในการนี้ขุนลั๊วะอ้ายก๊อมได้กล่าวชักชวนหัวเมืองต่างๆ ให้มาสร้างพระเจดีย์โดยช่วยกันสำรวจสถานที่ ที่จะสร้าง เมื่อขุนลั๊วะอ้ายก๊อมมาถึงบริเวณโกสิยธชัคคบรรพต เห็นเป็นทำเลดีเหมาะสม จึงกำหนดให้สร้างพระเจดีย์ขึ้น ขุนลั๊วะอ้ายก๊อมได้สร้างสิงห์ทองคำขึ้น ๑ ตัว เอาผอบที่บรรจุพระบรมธาตุไว้ในท้องสิงห์ทองคำตัวนั้น แล้วหล่อเงินและทองคำเป็นแผ่นมาก่อเป็นแท่นสำหรับตั้งสิงห์ทองคำ นำสิงห์ทองคำนั้นบรรจุในองค์พระเจดีย์เรียบร้อย ให้โบกปูนทับปิดช่องเจดีย์ เอาแผ่นทองเหลือง (ทองจังโก) บุรอบองค์พระเจดีย์ตั้งแต่ฐานถึงคอระฆังสูง ๒ วา เมื่อเสร็จเรียบร้อยแล้ว ขุนลั๊วะอ้ายก๊อมและบรรดามิตรสหายก็จัดงาน กระทำการสักการะบำเพ็ญกุศลฉลองอย่างมโหฬารเป็นเวลา ๗ วัน ๗ คืน โดยรอบองพระเจดีย์ประดับประดาด้วยผ้าแพรสีต่างๆ พระเจดีย์องค์นี้ จึงได้ชื่อว่า พระธาตุช่อแฮ (คำว่าแฮ คงเป็นคำที่เพี้ยนมาจากคำว่า แพร)
ประเพณีงานนมัสการพระธาตุช่อแฮ ได้มีขึ้นระหว่างวันขึ้น ๙ ค่ำ ถึงขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๖ เหนือ (หรือเดือน ๔ ใต้) ทุกปี
คำไหว้พระธาตุช่อแฮ จังหวัดแพร่
โกเสยยะ ธะชัคคะ ปัพพะเต สัตตะมะโนรัมเม พุทธะเกสาธาตุ อะหังวันทามิ สัพพะทา อะหัง วันทามิ ธาตุโย อะหัง วันทามิ สัพพะโส
แปลว่า ข้าพเจ้าขอไหว้พระเกศาธาตุแห่งองค์สมเด็จพระสัมพุทธเจ้า ซึ่งประดิษฐานอยู่บนธชัคตบรรพตแห่งเมืองโกศัย อันเป็นที่รื่นรมย์ใจของชนทั้งหลาย โดยประการทั้งปวงในกาลทุกเมื่อแล
