วันเสาร์ที่ 7 สิงหาคม พ.ศ. 2553

๓๐.เรือนคลังสงฆ์


           ภิกษุสามเณรในวัดหนองป่าพง มีบริขารเครื่องใช้สอยที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตจำนวนจำกัด นอกจากบริขารส่วนตัว คือ บาตร ไตรจีวร ผ้าเล็กน้อยอื่น ๆ กลด มีดโกน ที่กรองน้ำและกระบอกน้ำแล้ว สิ่งของเครื่องใช้ต่าง ๆ ที่ควรแก่การบริโภคของสมณะทั้งหมด จะถูกรวบรวมเป็นของสงฆ์หรือของส่วนกลางในเรือนคลัง มีภิกษุเจ้าหน้าที่รักษาเรือนคลัง เป็นผู้แจกสิ่งของเหล่านั้นแก่ภิกษุสามเณร

การแจกของพิจารณาว่า สิ่งที่ขอเบิกมีความจำเป็นมากน้อยเพียงใด หากสิ่งของที่มีอยู่ไม่เก่าคร่ำคร่าหรือยังสามารถซ่อมแซมได้ ภิกษุผู้รักษาเรือนคลังจะแนะนำให้ใช้ของเก่าไปก่อน จนชำรุดเสียหายใช้ไม่ได้จริง ๆ จึงจะให้เบิกของใหม่ไป

การมีเรือนคลังและการแจกของ ช่วยตัดปัญหาการแสวงหาในทางมิชอบ และตัดความห่วงกังวลในการรักษา ซึ่งเป็นอุปสรรคสำคัญในการประพฤติพรหมจรรย์ รวมทั้งฝึกฝนภิกษุสามเณรให้มีนิสัยประหยัด และบริโภคอย่างรู้คุณค่าในบริขารนั้น ประการสำคัญเป็นการฝึกภิกษุสามเณร ให้มีความมักน้อยสันโดษในปัจจัยเครื่องอาศัย

พระบรมศาสดาทรงตรัสว่า “ความสันโดษเป็นทรัพย์อย่างยิ่ง” โดยเฉพาะสำหรับนักบวช หากปราศจากความสันโดษย่อมถือว่าเป็น “ผู้ยากไร้โดยสิ้นเชิง” ไม่มีคุณสมบัติแห่งสมณะเหลืออยู่เลย รวมทั้งความก้าวหน้าในการดับทุกข์ก็หมดไป

ความสันโดษเป็นคุณธรรมอันล้ำค่าของสมณะ ทำให้เกิดความสง่างาม อยู่เหนือความทะยานอยากทั้งปวง มีแต่ความยินดีในปัจจัยเครื่องใช้เท่าที่มีอยู่และเท่าที่จำเป็น ไม่แสวงหาด้วยอำนาจกิเลสตัณหา การประพฤติเช่นนี้เป็นทางให้เกิดความสงบขึ้นในจิตใจได้ง่าย ถ้ามีแต่ความทะเยอทะยานอย่างไม่สิ้นสุด ความวิเวกหรือความสงบแห่งจิตย่อมเกิดขึ้นไม่ได้เลย เมื่อความสงบในขั้นนี้ไม่มี เป็นการยากยิ่งที่จะดำเนินชีวิตให้ไปสู่จุดหมายปลายทางแห่งพรหมจรรย์ได้

ด้วยเหตุนี้ วัดหนองป่าพงจึงเน้นหลักการปฏิบัติ ที่ทำให้ภิกษุสามเณรเป็นผู้มักน้อย สันโดษ เสียสละ และขยันหมั่นเพียร เพื่อเป็นวิถีทางไปสู่การเป็นสมณะที่ดี สามารถดำรงรักษาพระศาสนาให้เจริญรุ่งเรืองสืบไป